कर्जाचे हप्ते भरण्यासाठी तुमच्याकडे पैसे नाहीत का? तर हा एक पर्याय वापरून तुमचा EMI थांबवा; जाणून घ्या कसे?

मित्रांनो, आयुष्यात कधीकधी अशी वेळ येते की सगळं काही ठप्प होतं. नोकरी गेली, आजारपण आलं किंवा एखादी आर्थिक संकट आली की कर्जाचे हप्ते कसे भरायचे असा प्रश्न पडतो. अशा वेळी ‘लोन मोरेटोरियम’ हा पर्याय तुम्हाला थोडा दिलासा देऊ शकतो. हे तुमचा EMI काही काळासाठी थांबवण्यास मदत करतं, पण लक्षात ठेवा, हे कर्ज पूर्णपणे माफ करत नाही. मी आज तुम्हाला याबद्दल सविस्तर सांगणार आहे, जेणेकरून तुम्ही योग्य निर्णय घेऊ शकाल.

लोन मोरेटोरियम म्हणजे काय?

लोन मोरेटोरियम म्हणजे बँक किंवा कर्ज देणारी संस्था तुम्हाला अनपेक्षित अडचणींमुळे EMI थांबवण्याची परवानगी देते. उदाहरणार्थ, नोकरी गेली किंवा वैद्यकीय आणीबाणी आली तर हे उपयुक्त ठरतं. पण इथे एक गोष्ट महत्त्वाची आहे – व्याज थांबत नाही. ते सुरूच राहतं आणि तुमच्या एकूण कर्जात वाढ होत जाते. म्हणजे, तुम्ही EMI भरत नसाल तरी loan ची रक्कम वाढतच राहते. हे फक्त तात्पुरतं सुख आहे, पण दीर्घकाळात विचार करून वापरावं लागतं.

कर्जमाफी नाही, फक्त काही काळासाठी दिलासा

बरेच जण लोन मोरेटोरियमला कर्जमाफी समजतात, पण ते अजिबात नाही. हे फक्त तुमची थकबाकी पुढे ढकलतं. म्हणजे, आज जे EMI भरता येत नाहीत, ते नंतर भरावे लागतील. ही सवलत तुम्हाला काही महिने शांतता देते, पण loan पूर्ण बंद होत नाही. उलट, कर्जाचा कालावधी वाढू शकतो किंवा नंतरचे EMI जास्त होऊ शकतात.

• मोरेटोरियम घेतल्याने थकबाकी माफ होत नाही, फक्त पुढे सरकते.
• कठीण काळात दिलासा मिळतो, पण व्याजाची वाढ टाळता येत नाही.
• कर्जाची मुदत वाढली तर एकूण व्याज जास्त भरावं लागतं.

कोण अर्ज करू शकतं?

मोरेटोरियम आपोआप मिळत नाही, त्यासाठी अर्ज करावा लागतो. बँक तुमच्या आर्थिक स्थितीची तपासणी करेल आणि कारणे पटली तर मंजुरी देईल. उदाहरणार्थ, नोकरी गेल्याचा पुरावा, रुग्णालयाचे बिल किंवा पगाराच्या स्लिप्स द्याव्या लागतात. तुमचं खातं चांगल्या स्थितीत असावं – म्हणजे ९० दिवसांपेक्षा जास्त उशीर नसावा. प्रत्येक प्रकरण वेगळं असतं, त्यामुळे बँकेच्या नियमांनुसार मंजुरी मिळते. जर तुम्ही नियमित EMI भरत असाल तर चांगली संधी आहे.

EMI कसे थांबवाल?

EMI थांबवण्यासाठी प्रक्रिया सोपी आहे, पण थोडी मेहनत घ्यावी लागते. प्रथम, तुमच्या कर्जदात्याशी बोलून तुमची स्थिती स्पष्ट करा. ते समजून घेतील आणि पुढची स्टेप सांगतील. काही बँका apply online पर्याय देतात, पण बहुतेक वेळा दस्तऐवज सादर करावे लागतात.

• तुमच्या कर्जदात्याशी प्रामाणिकपणे बोलून आर्थिक अडचणी सांगा.
• पुरावा द्या – नोकरी गमावण्याचं पत्र, आजारपणाचे डॉक्युमेंट्स इ.
• अटी समजून घ्या – व्याज कसं वाढेल आणि loan च्या मुदतीवर कसा परिणाम होईल.
• वाटाघाटी करा – कदाचित मुदत वाढवता येईल किंवा EMI कमी करता येईल.
• क्रेडिट स्कोअरवर होणारा परिणाम जाणून घ्या – काही मोरेटोरियम स्कोअर खराब करत नाहीत.

मंजुरी मिळाल्यावर, नवीन परतफेड शेड्यूल आणि EMI ची माहिती मिळेल. हे सगळं नीट समजून घ्या, नाहीतर नंतर त्रास होऊ शकतो.

लोन मोरेटोरियमचे फायदे

लोन मोरेटोरियमचे काही चांगले फायदे आहेत, विशेषतः आर्थिक आणीबाणीच्या वेळी.

• EMI पासून दिलासा: कठीण काळात हप्ते भरण्याची चिंता कमी होते.
• लेट पेनल्टी टाळता येते: डिफॉल्टर म्हणून नाव येत नाही, क्रेडिट इतिहास सुरक्षित राहतो.
• आपत्कालीन परिस्थितीत उपयुक्त: नोकरी गेली, आजारपण किंवा उत्पन्न कमी झालं तर मदत होते.

हे फायदे तुम्हाला तात्पुरता आधार देतात, जेणेकरून तुम्ही परिस्थिती सावरू शकता.

लोन मोरेटोरियमचे तोटे

पण प्रत्येक गोष्टीप्रमाणे याचेही तोटे आहेत. व्याज वाढत राहतं, त्यामुळे एकूण loan जास्त होतं.

• व्याज सुरूच राहतं, म्हणजे कर्जाची रक्कम फुगते.
• मुदत वाढली तर EMI जास्त होऊ शकतात किंवा कालावधी लांबतो.
• मोठ्या loan साठी (जसे गृहकर्ज) हे दीर्घकाळात महाग पडतं.
• क्रेडिट कार्डची मर्यादा कमी होऊ शकते किंवा इतर loan घेण्यात अडचण येऊ शकते.

याचा फायदा घ्यावा का?

शेवटी, लोन मोरेटोरियम घ्यायचं की नाही हे तुमच्या गरजेवर अवलंबून आहे. जर खरोखरच EMI भरता येत नसेल तरच विचार करा. अन्यथा, नियमित भरत राहा, कारण व्याजाची वाढ टाळता येईल. विशेषतः गृहकर्जासाठी हे लक्षात ठेवा – सुरुवातीला बहुतेक EMI व्याजात जातो, थांबवलं तर नंतर खूप जास्त पैसे द्यावे लागतील. बँकेशी बोलून आकडे तपासा आणि माहितीपूर्ण निर्णय घ्या. हा पर्याय आहे, पण शेवटचा नाही.