वाहतुकीच्या नियमांनुसार, गाडी चालवताना किती वेळा चालान (दंड) झाल्यानंतर ड्रायव्हिंग लायसन्स रद्द होते? पहा काय आहे नियम?

आपण रस्त्यावर गाडी चालवताना किती वेळा नियमांचं पालन करतो? कधी हेल्मेट विसरतो, कधी सिग्नल तोडतो, तर कधी स्पीड लिमिट ओलांडतो. पण हे छोटे छोटे नियम मोडण्याचे परिणाम मोठे असू शकतात. जर तुम्हाला वाहतूक पोलिसांकडून सतत challan मिळत असेल, तर सावधान! यामुळे तुमचं Driving Licence रद्द होण्याचा धोका आहे. मग, नेमकं किती वेळा चालान झाल्यावर license रद्द होतं? आणि त्यानंतर काय करायचं? चला, जाणून घेऊया सविस्तर माहिती.

वाहतुकीचे नियम आणि चालान: का आहे गरज?

भारतात वाहतुकीचे नियम traffic rules खूप कडक असले, तरी त्यांचं पालन करणं आपल्या सुरक्षेसाठीच आहे. रस्त्यावर होणारे अपघात, ट्रॅफिक जाम आणि इतर समस्यांचं प्रमुख कारण म्हणजे नियमांचं उल्लंघन. सिग्नल तोडणे, हेल्मेट न घालणे, ओव्हरस्पीड, चुकीच्या जागी पार्किंग, असे अनेक प्रकारचे उल्लंघन आपण रोज पाहतो. यामुळे traffic police किंवा रस्त्यावरील कॅमेऱ्यांद्वारे चालान कापलं जातं. पण सतत चालान झाल्यास तुमचं Driving Licence धोक्यात येऊ शकतं.

किती चालाननंतर लायसन्स रद्द होतं?

भारतात प्रत्येक राज्यात traffic rules आणि त्यांचे दंड थोडे वेगळे असतात. तरीही, सामान्यपणे काही नियम सर्वत्र लागू होतात. खालीलप्रमाणे काही ठिकाणी नियम आहेत:

• 3 चालान नियम: बऱ्याच राज्यांमध्ये जर तुम्हाला 3 वेळा चालान झालं, तर तुमचं Driving Licence तात्पुरतं निलंबित (suspend) होऊ शकतं. याचा अर्थ तुम्ही काही काळ गाडी चालवू शकणार नाही.
• 5 पेक्षा जास्त चालान: काही राज्यांमध्ये 5 किंवा त्यापेक्षा जास्त चालान झाल्यास लायसन्स कायमस्वरूपी रद्द होऊ शकतं. यात गंभीर उल्लंघनांचा समावेश असतो, जसं की दारू पिऊन गाडी चालवणे किंवा अपघाताला कारणीभूत ठरणे.
• गंभीर उल्लंघन: जर तुम्ही सिग्नल तोडणे, ओव्हरस्पीड किंवा रॅश ड्रायव्हिंगसारखे गंभीर नियम मोडले, तर एकाच चालाननंतरही लायसन्स रद्द होण्याची शक्यता आहे.

राज्यानुसार चालानची मर्यादा व परिणाम

• महाराष्ट्र: महाराष्ट्र मध्ये 3 चालान मर्यादा असून, त्यानुसार ड्रायव्हिंग लायसन्सचे तात्पुरतं निलंबन होऊ शकते. 
• दिल्ली: दिल्लीमध्ये 5 चालानची मर्यादा असून, ड्रायव्हिंग लायसन्स कायमस्वरूपी रद्द होण्याची शक्यता आहे. 
• कर्नाटक: कर्नाटक मध्ये चलानची मर्यादा 3-5 असून दंड तरतुदी सोबतच ड्रायव्हिंग लायसन्सचे निलंबनसुद्धा होऊ शकते.
• गुजरात: गुजरातमध्ये वाहतूक नियमांचे गंभीर उल्लंघन केल्यास ड्रायव्हिंग लायसन्स तात्काळ रद्द करण्याची तरतूद आहे.

प्रत्येक राज्यात नियम बदलू शकतात. त्यामुळे तुमच्या राज्यातील RTO कार्यालयाशी संपर्क साधून अचूक माहिती घ्या.

लायसन्स रद्द झाल्यास काय कराल?

जर तुमचं Driving Licence रद्द झालं, तर घाबरू नका! तुम्ही काही पावलं उचलून नवीन लायसन्ससाठी apply online किंवा ऑफलाइन अर्ज करू शकता. पण त्याआधी तुम्हाला सर्व दंड भरावे लागतील. याशिवाय, काही कागदपत्रं आणि प्रक्रिया पूर्ण कराव्या लागतात. चला, पाहूया काय करावं लागेल.

ड्रायव्हिंग लायसन्ससाठी ऑनलाइन अर्ज कसा करायचा?

आजकाल online प्रक्रिया खूप सोपी झाली आहे. तुम्ही घरबसल्या mobile app किंवा वेबसाइटवरून अर्ज करू शकता. खालील स्टेप्स फॉलो करा:

1. परिवहन मंत्रालयाच्या वेबसाइटला भेट द्या: भारत सरकारच्या परिवहन मंत्रालयाच्या अधिकृत वेबसाइटवर https://parivahan.gov.in जा.
2. लायसन्स सेक्शन निवडा: येथे तुम्हाला Driving Licence संबंधित पर्याय मिळेल.
3. फॉर्म भरा: तुमची वैयक्तिक माहिती, आधार क्रमांक आणि इतर कागदपत्रं अपलोड करा.
4. बायोमेट्रिक टेस्ट: तुमचा mobile number आधारशी लिंक असणं गरजेचं आहे. बायोमेट्रिकसाठी RTO ला भेट द्यावी लागेल.
5. फी भरा: ऑनलाइन पेमेंटद्वारे फी भरा आणि अपॉइंटमेंट बुक करा.

ऑफलाइन प्रक्रिया कशी आहे?

ऑनलाइन प्रक्रिया तुम्हाला जमत नसेल, तर तुम्ही थेट RTO कार्यालयात जाऊन अर्ज करू शकता. यासाठी खालील गोष्टींची गरज आहे:

• कागदपत्रं: आधार कार्ड, पॅन कार्ड, पत्त्याचा पुरावा, पासपोर्ट साइज फोटो.
• मेडिकल फिटनेस फॉर्म: जर तुमचं वय 40 पेक्षा जास्त असेल, तर फॉर्म 1A आवश्यक आहे.
• डुप्लिकेट लायसन्ससाठी: जर तुमचं लायसन्स हरवलं असेल, तर FIR ची कॉपी जोडावी लागेल.
• दंड भरणे: सर्व थकबाकी दंड भरावे लागतील.

नियमांचं पालन का गरजेचं आहे?

वाहतुकीचे नियम पाळणं फक्त कायद्याचं पालन नाही, तर तुमच्या आणि इतरांच्या सुरक्षेचा प्रश्न आहे. सतत चालान होणं आणि Driving Licence रद्द होणं यामुळे तुम्हाला आर्थिक आणि मानसिक त्रास होऊ शकतो. शिवाय, लायसन्सशिवाय गाडी चालवणं हा स्वतःच दंडनीय गुन्हा आहे. त्यामुळे खालील गोष्टी लक्षात ठेवा:

• नेहमी हेल्मेट किंवा सीटबेल्ट वापरा.
• सिग्नल आणि स्पीड लिमिटचं पालन करा.
• रस्त्यावर कॅमेरे असतात, त्यामुळे नियम मोडण्याचा विचारही करू नका.
• चालान मिळाल्यास तात्काळ दंड भरा, अन्यथा व्याजासह EMI सारखं बिल वाढत जाईल!

थोडक्यात पण महत्त्वाचं

• चालान तपासा: तुमच्या वाहनावर किती चालान आहे हे ऑनलाइन तपासा. परिवहन मंत्रालयाच्या वेबसाइटवर याची सुविधा आहे.
• RTO शी संपर्क: लायसन्स रद्द झाल्यास तुमच्या जवळच्या RTO कार्यालयाशी संपर्क साधा.
• नियमित अपडेट: traffic rules मध्ये बदल होत असतात, त्यामुळे नियमित अपडेट्स तपासा.

वाहतुकीचे नियम पाळणं हे आपल्या सर्वांच्या हिताचं आहे. त्यामुळे रस्त्यावर गाडी चालवताना थोडी काळजी घ्या, आणि स्वतःला तसंच इतरांना सुरक्षित ठेवा. धन्यवाद!